ترنسمیتر و ترنسدیوسر شکلی از انرژی را به شکل دیگر تبدیل و یک سیگنال الکتریکی تولید میکنند. یک ترنسدیوسر مقدار فیزیکی را به سیگنال الکتریکی بر حسب میلی ولت (mV) یا ولت (V) و یک ترنسمیتر، میلی ولت (mV) یا ولت (V) را به میلی آمپر (mA) تبدیل میکند. یک ترنسدیوسر فرایند اندازهگیری را از یک حسگر به سیگنال الکتریکی تبدیل و آن را به نمایشگر حتی از راه دور انتقال میدهد، در حالی که ترنسمیترها انرژی را از شکلی به شکل دیگر تبدیل میکنند. انواع انرژی: شامل مکانیکی، الکتریکی، شیمیایی، الکترو مغناطیسی، انرژی حرارتی و نوری میباشد.
Transmitter تبدیل کننده فعالیتهای فیزیکی به نوع دیگری مانند الکتریکی، شیمیایی، حرکتی، فشاری و… و همیشه دارای یک سنسور در اجزای سازنده هستند. به عنوان مثال به ترنسمیترهای فشار میتوان اشاره کرد؛ مقادیر فشار را از یک فرآیند اندازه گیری میکنند و ولتاژ را به جریان معادل تبدیل و تقویت میکند، ترنسمیترها برای ارسال سیگنال برای مسافتهای طولانی حتی چند صد متر بهترین هستند.
ترنسمیترهای فشار معمولا به ترنسدیوسرهای فشار متصل میشوند، ترنسمیتر برای تولید جریان خروجی 4 تا 20 میلیآمپر یا ولتاژ در محدوده 1 تا 5 ولت بسته به نوع دستگاه تنظیم میگردند. دماسنجها، شتاب سنجها، حسگرهای مجاورت، کرنش سنجها، انواع دیگر از ترنسمیترهای موجود در صنایع میباشند.
ترنسدیوسرها مفهومی برای تبدیل سیگنال الکتریکی غیر استاندارد به سیگنالهای الکتریکی استاندارد ابزار و یا نمایشگرها میباشد. یک ترنسدیوسر ممکن است شبیه به یک ترنسمیتر به نظر برسد، اما تفاوت ظریفی بین این دو وجود دارد و شاید یکی از آنها زیر مجموعه دیگری باشد. Transmitter دستگاه هایی با خروجی جریان هستند که دو، سه یا حتی چهار سیم دارند. این سیمها برای انتقال سیگنال جریان خروجی و هم برای دریافت ولتاژ تغذیه مورد استفاده قرار میگیرند و نیاز به کابلها با طول زیاد میباشند. رایج ترین استاندارد الکتریکی خروجی سیگنال 4-20 میلی آمپر میباشد، البته انواع دیگی مانند 0 -20 و0 -16 میلیآمپر نیز به ندرت استفاده میشود.
تفاوت بین ترنسمیترها و ترنسدیوسرها
همان گونه که گفته شد ترنسمیترها و ترنسدیوسرها یک شکل از انرژی را به دیگری تبدیل و یک سیگنال خروجی تولید میکنند. سیگنال خروجی میتواند به یک دستگاه یا نمایشگری ارسال گردد و برای تعیین و یا تغییر فشار در یک سیستم استفاده شود. 
ترنسمیتر و ترنسدیوسرها تقریبا یکسان هستند و فقط درتولید سیگنال الکتریکی با هم تفاوت دارند،یک ترنسمیتر سیگنال الکتریکی جریان mA)) تولید میکند، در حالی که ترنسدیوسر یک سیگنال الکتریکی را بر حسب ولت یا میلیولت ارسال میکند. ترنسمیترها و ترنسدیوسرها اصطلاحات کاملا متفاوتی در اتوماسیون صنعتی هستند.
این دو اصطلاح توانسته اند در فناوری اتوماسیون صنعتی و کنترلها در حوزه اندازه گیری فرآیند با هم ترکیب شوند. با افزایش تحقیق و توسعه در این زمینه، تولید کنندگان شروع به تولید ترنسدیوسرهای مینیاتوری با ترنسمیترهای داخلی کردهاند. به دلیل پیشرفت تکنولوژی در الکترونیک تجهیزات کوچک و کوچکتر و در برخی از ترنسدیوسرهای امروزی دارای مدارهای یکپارچه بزرگ هستند که منجر به توسعه در ترنسدیوسرهایی با مقیاس کوچک میشوند. یک Transmitter علاوه بر اینکه توانایی پردازش و انتقال یک سیگنال را دارد، بلکه توانایی تقویت و یا فیلتر یک سیگنال را نیز میتواند انجام دهد.
در حالی که ترنسدیوسرها یک مقدار فیزیکی را به روشی خام به مقدار فیزیکی دیگر تبدیل میکنند. به عنوان مثال، یک سنسور PT100 ، یک ترنسدیوسر است. اما اگر با یک مبدل 4 -20 mA ترکیب شود، می توان آن را Transmitter دما نامید. ترنسدیوسرها عناصر اندازه گیری یک سیستم هستند، در حالی که ترنسمیترها مبدل هایی میباشند که سیگنال خام را از ترنسدیوسر خوانده و اندازه گیری را نمایش میدهند ودر نهایت مقدار نهایی را به صورت آنالوگ 4-20 mA یا دیجیتال گزارش میشود. نمونههای رایج یک ترنسدیوسر شامل بلندگو ها، سنسورهای فشار، دما سنج ها، اندازه گیری گشتاور و سنسور ضربه هستند. 
با توسعه اتوماسیون در صنایعی مانند نیروگاه ها، صنایع شیمیایی، پتروشیمی و… ابزارهایی برای فرایند تولید نیاز است که باید در فواصل طولانی قرائت شوند. طبقهبندی ترنسدیوسرها را به شکل زیر میتوان بیان کرد:
- مبدلهای فعال و غیر فعال
- بر اساس ساختار داخلی( الکتریکی و مکانیکی)
- بر اساس نوع خروجی (آنالوگ و دیجیتال)
- طبقه بندی بر اساس پدیدههای انتقال
ترنسمیتر در مقابل ترنسدیوسر
با ویژگیهای زیر میتوان تفاوت بین Transmitter و ترنسدیوسر را با ویژگیهای زیر درک کرد؛
1) تابع
ترنسدیوسر یک تغییر فیزیکی را تشخیص میدهد و آن را به شکل دیگری از انرژی معمولا یک سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. یک ترنسدیوسر معمولا به یک ترنسمیتر متصل میشود و دستگاه خروجی سیگنال ترنسدیوسر را تا حدی تقویت میکند که بتواند تا فواصل طولانی بدون اوجاج آن ار انتقال دهد.
2) سیگنال
یک ترنسدیوسر سیگنال را به شکل میلی ولت ارسال میکند، در حالی که در Transmitter ارسال سیگنالها توسط جریان استاندارد 4-20 میلی آمپر صورت میگیرد. به عنوان مثال، یک مبدل دما مانند RTD و ترموکوپل، انرژی گرمایی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند. سیگنال خروجی الکتریکی ترنسدیوسر دما خطی و متناسب با دما است. ترنسمیتر دما خروجی ترنسدیوسر را به سیگنال 4-20 میلی آمپر تبدیل میکند. نکته: سیگنال جریان در مقایسه با سیگنال ولتاژ کمتر مستعد اعوجاج و تداخل سیگنالی است.
3) مصرف انرژی الکتریکی
ترنسدیوسرها برای توان عملیاتی خود مصرف انرژی کمتری نیاز دارد و در بعضی مواقع نیاز به منبع تغذیه ندارند ولی Transmitter همیشه به یک منبع تغذیه الکتریکی نیاز دارد. امکانات ترنسدیوسرها ویژگیهای پیشرفته ای ندارند، وضعیت ترنسدیوسرها را نمی توان از راه دور بررسی کرد و ویژگی یک ترنسمیتر هوشمند را ندارد. علاوه بر این، آنها مجهز به صفحه نمایش برای بررسی و خوانش نیستند.
در Transmitter مدار اضافی وجود دارد که خروجی سنسور یا ترنسدیوسر را خطی تر میکند. علاوه بر این نویزهای سیگنال را جبران وحذف میکند، سیگنال سطح پایین را به سطح بالاتری تقویت میکند. Transmitter ممکن است دارای یک نمایشگر محلی (مانیتورینگ) باشد و خود بدون نمایشگر که به نام فرستنده کور در دسترس باشند. علاوه براین وضعیت و اطلاعات ترنسمیتر هوشمند را میتوان با ارتباط دهنده ها(هارت)و یا از راه دور با استفاده از نرم افزار لازم بررسی کرد.
4) اعوجاج و یا تداخل سیگنالی
ترنسمیترها دارای مبدل ساده ای هستند،در نتیجه سیگنالهای خروجی آنها از ترنسدیوسرها بیشتر در معرض تداخل الکترومغناطیسی قرار میگیرند.به همین دلیل از استاندارد جریان 4 تا 20 میلی آمپر استفاده میشود تاکمتر در معرض تداخل امواج باشند.در نتیجه سیگنالهای ترنسمیترها را میتوان در فواصل طولانی بدون اعوجاج سیگنال را منتقل کرد.
آزمایشگاه کالیبراسیون شرکت سنجشگران میزان ابزار ضمن بهرهمندی از تجهیزات مرجع با قابلیت ردیابی به استانداردهای بینالمللی و اندازه شناسی دقیق، بر اساس گستره عملکردی، گواهینامه تایید صلاحیت و استانداردهای ملی و بینالمللی خدمات خود را توسط کارشناسانی مجرب ارائه میدهد. همچنین ما را در لینکدین دنبال کنید.
منبع:
