کاربرد پیپت یا دیسپنسر آزمایشگاهی به طراحی سیستم آن و همچنین محدودیت‌های فیزیکی ذاتی خود آزمایش بستگی دارد. برای برآوردن الزاماتی چون دقت و صحت فرایند، در درجه اول به یک دستگاه دقیق و با کیفیت بالا و همچنین تجربه عملی کافی، جابه‌جایی صحیح مایع و یک پیپت تمیز نیاز داریم.
صرف نظر از روش توزیع مورد استفاده، موارد زیر باید در حین نمونه‌برداری در نظر گرفته شوند:
تکنیک های توزیع
تکنیک‌های توزیعی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از نمونه برداری استاندارد (forward pipetting)، نمونه برداری معکوس (reverse pipetting)، توزیع، توزیع متوالی و رقیق سازی. پیپت های مکانیکی فقط برای نمونه‌برداری استاندارد و نمونه برداری معکوس مناسب هستند اما دیسپنسرهای الکترونیکی اغلب تمام عملکردهای فوق را پوشش می‌دهند. انتخاب روش توزیع مناسب در هر مورد تاثیر قابل توجهی بر نتایج آزمایش دارد. روش نمونه‌برداری استاندارد برای محلول‌های آبی که حاوی غلظت کم پروتئین یا مواد پاک‌کننده هستند مناسب است. مرطوب کردن نوک پیپت قبل از نمونه‌برداری، نتیجه آزمایش را بهبود می‌بخشد. همچنین توزیع مایعات چسبناک (با ویسکوزیته بالا) یا کف‌دار یا توزیع نمونه‌های بسیار کوچک، با روش نمونه‌برداری معکوس نتایج آزمایش را به میزان زیادی بهبود می‌دهد. در طی فرآیند توزیع، مایع در مراحل مشخص توزیع می‌شود. این تکنیک اغلب هنگام پردازش سری آزمایش‌های طولانی یا پر کردن ظرف‌های میکروتست استفاده می‌شود. در توزیع متوالی، حجم‌های مختلف یک محلول یکی پس از دیگری در یک توالی مشخص توزیع می‌شود. این تکنیک اغلب در فرآیندهای سرولوژیک و کاربردهای مشابه استفاده می‌شود. هنگام رقیق کردن مایعات ابتدا یک حجم اولیه و سپس یک حباب هوا و حجم دوم نمونه‌برداری می‌شود. سپس هر دو حجم در یک مرحله توزیع می‌شوند. این تکنیک توزیع در مقایسه با آسپیراسیون و توزیع دو مرتبه‌ای با پیپت‌های دستی – به ویژه در حجم‌های قابل توجه و پیپت های چندکاناله – باعث افزایش کارایی می‌شود.استفاده بهینه از پیپت های دستی
صرف نظر از روش توزیع مورد استفاده، موارد زیر باید در حین نمونه‌برداری در نظر گرفته شوند:
- در این نوع پیپت، نوک باید به گونه‌ای به کار گرفته شود که هوای بین پیستون و سطح مایع تا حد امکان کم باشد. هرچه نوک کمتر در مایع فرو رود، حجم هوا کمتر می‌شود و دقت نتایج بیشتر خواهد بود.
- هنگام آسپیراسیون مایع، نوک فقط باید چند میلی‌متر در سطح مایع غوطه‌ور شود.
- نوک پرشده باید از کناره ظرف به سمت بالا بیاید تا هیچ مقدار مایعی در قسمت بیرونی نوک باقی نماند.
- قبل از حجم برداری، دو یا سه بار نوک پیپت را مرطوب کنید تا دقت و صحت نتایج بهبود پیدا کند.
- مایع باید به آرامی و یکنواخت به داخل کشیده شود.
- 1 تا 3 ثانیه صبر کنید تا مایع در نوک تیپ بالا بیاید.
